Setting: Lobby van een hotel. Ingrid en ik zitten aan een tafel, en Ingrid begint opgewonden het gesprek.

Ingrid: (Opgewonden) Ik heb echt problemen met een van mijn medewerkers. Het lijkt alsof alles wat ik zeg verkeerd wordt opgevat. Wat moet ik doen?

Ik: Ik hoor je, Ingrid. Voordat we verder ingaan op de details, laten we eerst even kalmeren en kijken naar hoe we hierover communiceren. Dit is een goed moment om metacommunicatie toe te passen.

Ingrid: Metacommunicatie? Wat bedoel je daarmee?

Ik: Metacommunicatie is simpelweg communiceren over de manier waarop we communiceren. Het helpt om de boodschap en de emoties die daarbij komen kijken, beter te begrijpen. Bijvoorbeeld, als je zegt dat alles wat je zegt verkeerd wordt opgevat, kunnen we kijken naar hoe je die boodschappen overbrengt en hoe je medewerker ze interpreteert.

Ingrid: Dat klinkt interessant. Hoe zou dat helpen in mijn situatie?

Ik: Het helpt om de dynamiek van de relatie te begrijpen en te verbeteren. Laten we enkele aspecten van metacommunicatie doornemen:

Ingrid: Oké, vertel me meer.

Ik: Allereerst, door te communiceren over de manier waarop we communiceren, kunnen we inzicht krijgen in de relatiedynamiek. Als een gesprek vaak eindigt in een conflict, kunnen we begrijpen waarom dat gebeurt en hoe we dat kunnen voorkomen. Heb je het gevoel dat jullie vaak in een conflict belanden?

Ingrid: Ja, absoluut. Het lijkt wel of elke bespreking in een ruzie eindigt.

Ik: Precies. Door hierover te praten, kunnen we ontdekken welke patronen er zijn. Daarnaast helpt open en eerlijke metacommunicatie om vertrouwen op te bouwen. Als je medewerker weet dat hij of zij vrij kan praten over hoe jullie communiceren, ontstaat er een basis van wederzijds respect en begrip.

Ingrid: Dat klinkt logisch. Hoe begin ik zo’n gesprek?

Ik: Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: “Ik merk dat onze gesprekken vaak eindigen in misverstanden. Hoe ervaar jij dat, en wat kunnen we doen om dat te verbeteren?” Het gaat erom verwachtingen te verhelderen en te bespreken hoe jullie het beste kunnen communiceren.

Ingrid: Dat klinkt als een goede aanpak. En hoe zit het met de emoties?

Ik: Emoties zijn een groot deel van metacommunicatie. Het stelt mensen in staat om hun emoties op een constructieve manier te delen. Bijvoorbeeld, je kunt zeggen: “Ik voel me vaak gefrustreerd als onze gesprekken op een negatieve manier eindigen. Hoe voel jij je daarbij?”

Ingrid: Ik begrijp het. En hoe kan dit helpen om spanningen te verminderen?

Ik: Door te praten over spanningen of conflicten in de communicatie, kunnen we ze verminderen. Bijvoorbeeld, “Ik merk dat we vaak boos worden tijdens deze discussies. Wat kunnen we doen om dit rustiger te benaderen?” Het doel is om de emotionele impact van de communicatie te verhelderen en te zoeken naar manieren om rustiger en effectiever te communiceren.

Ingrid: Dat klinkt echt nuttig. Kun je nog een paar voorbeelden geven?

Ik: Natuurlijk. In persoonlijke relaties kan een stel metacommunicatie gebruiken om hun communicatiepatronen te verbeteren door te zeggen: “Laten we praten over hoe we met elkaar omgaan als we het oneens zijn. Ik wil niet dat onze discussies eindigen in ruzie.” Of vrienden kunnen misverstanden ophelderen door te zeggen: “Ik heb het gevoel dat je soms niet echt luistert als ik praat. Klopt dat, of zie ik het verkeerd?”

Ingrid: En op de werkplek?

Ik: In een werkomgeving kan een teamlid bijvoorbeeld zeggen: “Ik merk dat onze vergaderingen vaak uitlopen omdat we niet gefocust blijven. Hoe kunnen we dit verbeteren?” Leidinggevenden kunnen hun leiderschapsstijl bespreken door te zeggen: “Ik wil graag feedback geven zonder dat het als kritiek overkomt. Hoe kunnen we dit het beste aanpakken?”

Ingrid: Bedankt, dit helpt echt om een beter beeld te krijgen van wat ik kan doen. Ik ga dit zeker proberen in mijn volgende gesprek met mijn medewerker.

Ik: Graag gedaan, Ingrid. Metacommunicatie is een krachtig hulpmiddel om misverstanden te voorkomen en relaties te verbeteren. Ik ben er zeker van dat het je zal helpen.

Nawoord:
Metacommunicatie is meer dan alleen praten over praten; het is een diepgaand proces dat de relationele en emotionele context van communicatie onthult. Door metacommunicatie kunnen we onze relaties verdiepen, conflicten verminderen en effectiever samenwerken. Het stelt ons in staat om eerlijk en open te zijn over onze gevoelens en percepties, wat leidt tot een beter begrip en een sterkere band tussen gesprekspartners.