Het was een doorsnee dinsdagochtend, de koffie pruttelde, en ik zat klaar om me in een presentatie over waarde gedreven leiderschap te verdiepen. Eerlijk gezegd had ik verwacht dat het een saaie boel zou worden – wat kan er nu spannend zijn aan waardes en leiderschap? Maar al snel werd duidelijk dat deze sessie verre van gewoon zou zijn. De presentatie beloofde zelfs “schokkende beelden” voor de lichtvaardigen onder ons. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt.

Een reis door de geschiedenis
De reis begon in het oude Perzië met Zarathoestra, die al 1000 jaar voor Christus predikte dat de mens zelf verantwoordelijk was voor zijn eigen lot. Van de Myceense beschaving en de Griekse filosofie tot het Romeinse rechtssysteem en de Inca’s die het heelal als bron van alle kennis zagen, werd duidelijk dat de wortels van waarde gedreven leiderschap diep in de menselijke geschiedenis verankerd zijn.

Wat zijn waarden?
Volgens het woordenboek zijn waarden niet alleen materieel maar ook zedelijk, geestelijk, psychologisch, sociaal, religieus en esthetisch. Het blijkt dat waarden als tijdsduur, effect en kracht meer betekenen dan enkel woorden in een woordenboek. Waarden zijn de bouwstenen van ons leven en werk. En een waarde gedreven leider is zich hiervan pijnlijk bewust.

Zelfinzicht: De kloof tussen managers en werknemers
Een van de meest fascinerende onderdelen van de presentatie was het gedeelte over zelfinzicht bij managers. Maar liefst 93% van de managers dacht dat ze dingen voor elkaar kregen, terwijl slechts 53% van hun ondergeschikten het daarmee eens was. Het verschil is een schokkende 40%! Het blijkt dat managers zichzelf veel hoger inschatten dan hun teams doen. Misschien tijd voor wat meer zelfreflectie?

Wat maken we leuk aan ons werk?
Waarom blijven we eigenlijk bij een bedrijf? Uitdagend werk, professionele ontwikkeling, een vriendelijke werkomgeving en een goede balans tussen werk en privé staan hoog op de lijst. Oh, en een leider die onze ontwikkeling ondersteunt, is ook best belangrijk, blijkt.

De zeven gewoonten van niet-succesvolle mensen
Deze sectie had een komisch randje, alsof we even een kijkje namen in de “hoe het niet moet” handleiding. Denk aan leiders die denken dat ze en hun onderneming onlosmakelijk verbonden zijn, die alle antwoorden denken te weten en die zich ontdoen van iedereen die niet 100% loyaal is. Klinkt bekend? Laten we het maar niet hebben over die ene baas.

De Theorieën X en Y van McGregor
De presentatie ging verder met McGregors X en Y theorie. Theorie X beschouwt de mens als lui, ongemotiveerd en op zoek naar zekerheid, terwijl Theorie Y uitgaat van mensen die zich willen inspannen, verantwoordelijk voelen en creatief zijn. Het was verfrissend om te zien hoe een positieve benadering (Theorie Y) leidt tot een positieve spiraal, terwijl een negatieve benadering (Theorie X) slechts negativiteit voortbrengt. Klinkt logisch, toch?

De grote vijf voor het leven
Dan de ‘Big Five for Life’. Nee, het gaat niet om de safari-dieren, maar om de vijf dingen die je wilt doen, zien of beleven voordat je doodgaat. Het idee is simpel: koppel deze aan je werk en je krijgt betaald voor wat je leuk vindt! Misschien is het tijd om die bucketlist maar eens serieus te nemen.

Waarde gedreven management en neurowetenschappen
Neurowetenschappen hebben verrassende invloeden op management. Overtuigingen kunnen wonderen verrichten door de productie van neuropeptiden – kleine moleculen die ons gedrag en emoties sturen. Zelfs alledaagse ervaringen hebben invloed op onze hersenen. En intense, artistieke en spirituele ervaringen? Die leveren nieuwe neuronen op. Misschien tijd om wat meer kunst en meditatie in de werkdag te integreren?

Wanneer leiders handelen vanuit sterke, positieve waarden, kunnen ze een omgeving creëren die de productie van neuropeptiden stimuleert. Deze moleculen spelen een cruciale rol in het reguleren van emoties en gedragingen.

Neuroplasticiteit: Dit is het vermogen van de hersenen om zich aan te passen en nieuwe verbindingen te vormen. Wanneer leiders hun teams inspireren met positieve waarden, bevorderen ze een cultuur van leren en groei. Dit kan leiden tot verbeterde probleemoplossende vaardigheden en creativiteit binnen het team.
Emotionele resonantie: Waarde gedreven leiderschap kan leiden tot een verhoogde emotionele resonantie tussen teamleden. Dit betekent dat positieve emoties, zoals enthousiasme en betrokkenheid, zich verspreiden binnen het team, wat leidt tot een hogere motivatie en productiviteit.

Praktische toepassingen en voorbeelden
Voorbeeld 1: Google’s project Aristotle
Google voerde een onderzoek uit genaamd Project Aristotle, waarbij ze ontdekten dat psychologische veiligheid – het vertrouwen dat teamleden openlijk kunnen spreken zonder angst voor negatieve consequenties – cruciaal is voor team succes. Deze psychologische veiligheid kan worden bevorderd door waarde gedreven leiderschap, waar empathie en open communicatie centraal staan.
Toepassing: Leiders kunnen regelmatige check-ins en open forums organiseren waar teamleden hun ideeën en zorgen kunnen delen. Dit bevordert een cultuur van vertrouwen en samenwerking.

Voorbeeld 2: Patagonia’s milieubewuste bedrijfsvoering
Patagonia, een bekend outdoor kledingmerk, is een uitstekend voorbeeld van een bedrijf dat waarde gedreven leiderschap toepast. Het bedrijf zet zich sterk in voor milieuvriendelijke praktijken en moedigt zijn werknemers aan om deel te nemen aan milieuprojecten.
Toepassing: Door bedrijfswaarden te koppelen aan maatschappelijke doelen, kunnen leiders werknemers inspireren om bij te dragen aan iets dat groter is dan henzelf. Dit verhoogt niet alleen de betrokkenheid, maar versterkt ook de loyaliteit en trots op het werk.

Voorbeeld 3: Zappos en klantgerichtheid
Zappos, een online schoenen- en kledingretailer, staat bekend om zijn sterke focus op klanttevredenheid. Het bedrijf moedigt werknemers aan om creatief en proactief te zijn in het oplossen van klantproblemen, wat voortkomt uit een diepgewortelde waarde van klantgerichtheid.
Toepassing: Leiders kunnen medewerkers de vrijheid geven om beslissingen te nemen die passen bij de kernwaarden van het bedrijf. Dit empowerment leidt tot een hogere klanttevredenheid en een sterkere merkidentiteit.

Conclusie: Een leidinggevende met een ziel
De presentatie eindigde met een kernboodschap: waarde gedreven leiderschap is niet alleen een managementstijl, het is een levensstijl. Het gaat om zingeving, ethiek en het vermogen om de missie en visie van de organisatie te verbinden met persoonlijke waarden. Dus, de volgende keer dat je denkt dat leiderschap draait om winst en verlies, denk nog eens. Het zou wel eens veel meer kunnen zijn.

Dus, ben jij klaar om een waarde gedreven leider te worden? Of, zoals Jean-Paul Sartre het zo mooi verwoordde: “Waarom leven wij? Voor de zingeving. Hoe leven wij? Door ethiek. Hoe managen wij? Door beide.”