Leven wordt voorwaarts geleefd en achterwaarts verklaart


Stel je voor: je staat voor een leeg vel papier, een deadline loert om de hoek, en je brein voelt zo leeg als een studentenkamer na een wilde feestnacht. Wat doe je? Als je bent zoals de meesten van ons, pak je gewoon een pen en begin je te krabbelen. Welkom in de wonderlijke wereld van “eerst doen, dan denken”!

De Deense filosoof Søren Kierkegaard vatte dit fenomeen prachtig samen: “Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts worden geleefd”. Het klinkt als een filosofische tongbreker, maar eigenlijk beschrijft het gewoon hoe de meesten van ons door het leven struikelen. We doen dingen zonder al te veel nadenken en proberen er later een logische verklaring voor te vinden. Het is alsof we eerst in het diepe springen en dan pas beseffen dat we onze zwembroek zijn vergeten.

Waarom doen we dit? Misschien omdat ons brein niet gemaakt is voor eindeloos gepieker. Of misschien zijn we gewoon te ongeduldig om te wachten tot we alles hebben uitgedokterd. Het is als die keer dat je impulsief die flamingo-vormige opblaasbare drankhouder kocht. Op dat moment leek het een briljant idee, maar nu vraag je je af waarom je überhaupt dacht dat je ooit in een zwembad vol flamingo’s zou zwemmen.

Maar weet je? Er zit een bepaalde schoonheid in dit “eerst doen”-gedrag. Het is als een soort mentale skydiving: je springt gewoon en hoopt dat je parachute zich opent. Door eerst te handelen, omzeil je vaak die vervelende innerlijke criticus die je creativiteit wil smoren als een natte deken op een kampvuurtje. Pablo Picasso zei ooit: “Ik weet niet wat kunst is, maar ik weet wel hoe ik het maak”. Klinkt als iemand die gewoon begon te schilderen en pas achteraf bedacht dat hij misschien wel een genie was.

Natuurlijk is er ook een keerzijde aan deze medaille. Soms leidt “eerst doen” tot situaties waarbij je de volgende ochtend wakker wordt en denkt: “Wat in hemelsnaam heb ik gisteravond gedaan?” Daarom is het belangrijk om af en toe even stil te staan en te reflecteren. Het is als het bekijken van je eigen leven als een Netflix-serie: soms moet je even pauzeren om te begrijpen wat er precies gebeurt.

Uiteindelijk gaat het erom een balans te vinden tussen spontaniteit en bezinning. Het leven is te kort om alles tot in de puntjes te plannen, maar te lang om constant in het diepe te springen zonder zwemvest. Dus, de volgende keer dat je voor een uitdaging staat, denk dan aan Kierkegaard (en deze blog) en durf te springen. Je kunt altijd achteraf uitvogelen waarom je dat deed.

En onthoud: zoals Abraham Lincoln ooit zei (of misschien ook niet, wie weet?): “De beste manier om de toekomst te voorspellen, is door hem zelf te creëren”. Dus ga ervoor, maak fouten, leer ervan, en wie weet eindig je wel met een leven vol hilarische anekdotes en onverwachte successen. En als dat niet lukt, heb je in ieder geval een goede reden om die flamingo-drankhouder te gebruiken.
Je leven verklaren doe je toch pas achteraf, dus leef je leven!