Harvard-hoogleraar Barbara Kellerman begrijpt niet waarom we zoveel slecht leiderschap accepteren in de politiek. “We zijn in staat om ziektes als kanker en schizofrenie te bestrijden, maar bij slecht leiderschap lukt dat blijkbaar niet.” Parafraseer ik uit een interview van haar door Dominique Haijtema, Financieel dagblad.

Mijn narratief
Om te voorkomen dat dit een blog van 400 pagina’s wordt, kies ik ervoor mijn waarnemingen en betoog te vereenvoudigen.
Je hebt in de communicatie dieptestructuur; Dat is het geheel van wat je wilt zeggen + waarom je dat wilt zeggen + waar je je wijsheid vandaan hebt + hoe je naar de ander kijkt + hoe je naar jezelf kijkt + hoe je de relatie met de ander ziet, et cetera, et cetera.. Dat maakt het niet alleen saai, maar ook onmogelijk om een gesprek met elkaar te hebben.
De oplossing in communicatie is dat, omdat we ons helder willen uitdrukken, we de dieptestructuur willen inkorten naar een oppervlaktestructuur. Dat maakt dat goede communicatie mogelijk is.
Dit doe ik ook in deze blog.
Ik gebruik de al uit de Gouden Eeuw gebruikte indelingen van “Rekkelijken ende Preciezen”. De term “rekkelijken” (ook wel “rekkelijken” of “liberalen”) verwijst naar een meer liberale en tolerante groep binnen de Nederlandse samenleving. De term “preciezen” verwijst naar de orthodoxe en conservatieve groep binnen de Nederlandse samenleving. De preciezen hechten sterk aan een strikte naleving van hun leer en dogma’s. Ze streven naar een zuivere, onversneden vorm van inclusiviteit en zijn intolerant tegenover afwijkende opvattingen. Deze groep staat afwijzend tegenover compromissen en moderniseringen en houdt vast aan strenge regels en normen.
Dit leidt ons tot de volgende indeling (zonder nuance) in de politiek.
Preciezen: PvdA, GL, NSC, D66, CA, SP, DENK, PvdD, SGP, CU en Volt.
Rekkelijken: PVV, VVD, BBB, FVD en JA21.
In dit politieke landschap is leidinggeven onmogelijk. De onmogelijkheid wordt veroorzaakt door de dogma’s van de Preciezen. Een dialoog met hen aangaan is feitelijk onmogelijk, anders dan een pingpong gesprek waarbij het pingpongballetje de argumenten vormen. Ik zie niet dat er overbrugging tussen de Preciezen en Rekkelijken mogelijk is. Het politieke landschap verhardt zich en de omgangsvormen worden ruwer.
En de fout die de Preciezen maken is: “het kan altijd Preciezer”! Het wordt een slang die zijn eigen staart opeet.
Leiderschap in de politiek zal een ander karakter moeten krijgen. Van leidinggeven aan mensen of bewegingen naar leidinggeven aan verfrissende ideeën en oplossingen.

Hoop
Leidinggeven aan Hoop. Hoop wordt vaak gezien als een essentiële deugd die mensen helpt om met onzekerheid en tegenslag om te gaan. Filosofen zoals Ernst Bloch hebben hoop beschreven als een drijvende kracht achter menselijke actie en verandering, een manier om naar de toekomst te kijken met een positieve verwachting, ondanks mogelijke moeilijkheden.
In het dagelijks leven manifesteert hoop zich in vele vormen, zoals:
Optimisme: Een algemene verwachting dat goede dingen zullen gebeuren in de toekomst. Resiliëntie: Het vermogen om te herstellen van tegenslagen en door te gaan met het nastreven van doelen. Motivatie: Het verlangen en de energie om doelen na te streven en uitdagingen te overwinnen.

Symbool
Als symbool van de Hoop gebruiken we het Anker. Het Anker staat voor veiligheid en bescherming: Net zoals een anker een schip stabiliseert en beschermt tegen de onrust van de zee, symboliseert het anker in de context van hoop een gevoel van veiligheid en bescherming. Het geeft de zekerheid dat, ondanks de stormen en turbulenties van het leven, er iets is dat je vasthoudt en stabiliteit biedt. Het Anker staat ook voor vastberadenheid en het vasthouden aan je overtuigingen en doelen. Het herinnert mensen eraan om standvastig te blijven, zelfs wanneer ze geconfronteerd worden met tegenslagen.

Leidinggeven aan Hoop
Om de politieke impasse veroorzaakt door de Preciezen te doorbreken, nodig ik een leider uit die de Hoop kan prediken. Die de mensen weer kan verlangen naar “het komt weer goed”. Kijk naar deze voorbeelden van Leidinggeven aan Hoop:
Nelson Mandela: Mandela’s onvermoeibare strijd tegen apartheid en zijn streven naar verzoening en vergeving na zijn vrijlating, inspireerden miljoenen mensen over de hele wereld.
Mahatma Gandhi: Gandhi’s geweldloze verzet tegen Britse overheersing in India en zijn pleidooi voor burgerlijke rechten inspireerden bewegingen voor vrijheid en gelijkheid over de hele wereld.
Malala Yousafzai: Yousafzai’s moedige pleidooi voor het recht op onderwijs voor meisjes, ondanks bedreigingen door de Taliban, inspireerde miljoenen mensen om op te komen voor hun rechten.
Dus leidinggeven in de politiek, is niet het leidinggeven aan mensen en bewegingen, aan standpunten en ideologieën. Leidinggeven in de politiek kan alleen bestaan uit leidinggeven aan wat dan heet de ‘zachte’ kanten van het leven; aan Hoop.
Dat de noodzaak hoog is, is evident. Er is sprake van ernstig geremd worden in onze ontwikkeling als land. Soort van maatschappelijke stagnatie. Kijk naar de crisissen: Stikstofcrisis. Woningcrisis. Klimaatcrisis. Oekraïnecrisis. Asielcrisis. Toeslagenaffaire.
Gelukkig is er Hoop! Nu nog iemand die hieraan leiding kan geven.