Tweegesprek over onvermijdelijke communicatie

Setting: Ik zit op het kantoor van André, een zakenrelatie van mij. Hij heeft een probleem voorgelegd over zijn mede-eigenaar, X, die iemand van weinig woorden is. André vindt de communicatie met X bijzonder lastig en vraagt om mijn advies.

André: Wim, ik heb echt moeite met de communicatie met mijn mede-eigenaar, X. Hij is iemand van weinig woorden, en ik vind het bijzonder lastig om met hem te communiceren. Hoe moet ik hiermee omgaan, wat moet ik hiervan denken?

Ik: André, ik begrijp je frustratie. Wat je beschrijft, is een klassiek voorbeeld van een situatie waarin het lijkt alsof er weinig communicatie is, maar in werkelijkheid is elk gedrag een vorm van communicatie.

André: Hoe bedoel je dat precies?

Ik: Elk gedrag dat we vertonen, hoe subtiel ook, is een vorm van communicatie. Dit idee, diep geworteld in de communicatietheorie, suggereert dat het onmogelijk is om niet te communiceren. Zelfs als X zwijgt, communiceert hij iets.

André: Dus zelfs als hij niets zegt, zegt hij toch iets?

Ik: Precies. Zoals de beroemde communicatietheoreticus Paul Watzlawick zei: “We cannot not communicate.” Alles wat we doen of laten zien, is een vorm van communicatie. Bijvoorbeeld, X’s lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen, en zelfs zijn stiltes dragen allemaal boodschappen over.

André: Kun je een paar voorbeelden geven van hoe dit werkt?

Ik: Natuurlijk. Denk aan lichaamstaal. Hoe X staat, zit, of beweegt, vertelt je hoe hij zich voelt. Een gesloten lichaamshouding kan bijvoorbeeld aangeven dat hij zich ongemakkelijk voelt, terwijl open lichaamstaal vertrouwen uitstraalt. Zijn gezichtsuitdrukkingen, zoals een glimlach, een frons, of een opgetrokken wenkbrauw, communiceren direct zijn emoties en reacties.

André: Wat betekenen zijn stiltes dan?

Ik: Stiltes zijn ook communicatief. Ze kunnen aanduiden dat hij nadenkt, dat hij het ergens niet mee eens is, of dat hij zich ongemakkelijk voelt. Het is belangrijk om de context in overweging te nemen bij het interpreteren van zijn gedrag.
André: Hoe kan ik dit toepassen in mijn communicatie met hem?
Ik: Bewustzijn van non-verbale signalen is cruciaal. Let op zijn lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen. Probeer ook zijn stiltes te interpreteren binnen de context van jullie gesprek. Dit bewustzijn kan je helpen om effectiever en consistenter met hem te communiceren.

André: Dat klinkt nuttig. Wat kan ik nog meer doen om de communicatie te verbeteren?

Ik: Het begrijpen dat elk gedrag communicatie is, kan je helpen om X beter te begrijpen. Door te letten op zijn non-verbale signalen, krijg je dieper inzicht in zijn gevoelens en gedachten. Ook kun je jouw eigen communicatie aanpassen door bewust open en eerlijk te zijn in je non-verbale signalen. Dit draagt bij aan duidelijkere en effectievere interacties.

André: Kun je me een voorbeeld geven van hoe dit in de praktijk werkt?

Ik: Zeker. Stel je een vergadering voor waarin X zich terughoudend opstelt, met armen over elkaar en een gefronste blik. Dit kan betekenen dat hij sceptisch of ontevreden is over wat er besproken wordt. Door te reageren met een open lichaamshouding, zoals ontspannen zitten en regelmatig oogcontact maken, kun je een uitnodigende sfeer creëren die hem aanmoedigt om zijn gedachten te delen. In een ander scenario, als X tijdens een gesprek vaak wegkijkt of met zijn voeten tapt, kan dit wijzen op verveling of ongemak. Dit zou voor jou een signaal kunnen zijn om het onderwerp te veranderen of te vragen naar zijn mening.

André: Dat helpt. Dus ik moet meer letten op de non-verbale signalen van X en mijn eigen communicatie aanpassen?

Ik: Precies. Door je bewust te zijn van deze constante stroom van communicatie, kun je effectiever en empathischer omgaan met X. Dit leidt tot sterkere en meer authentieke relaties. Het is een uitnodiging om aandachtiger en bewuster te zijn van hoe je jezelf uitdrukt en hoe je de wereld om je heen waarneemt.

André: Bedankt, Wim. Dit geeft me echt nieuwe inzichten in hoe ik de communicatie met X kan verbeteren.

Ik: Graag gedaan, André. Onthoud, communicatie is altijd aanwezig, zelfs in stilte. Succes met je volgende gesprek met X!

Samenvatting:
Het idee dat elk gedrag een vorm van communicatie is, benadrukt de complexiteit en rijkdom van menselijke interactie. Omdat er niet zoiets bestaat als anti-gedrag, communiceren we constant, zelfs wanneer we denken dat we niets zeggen. Door ons bewust te zijn van deze constante stroom van communicatie, kunnen we effectiever en empathischer omgaan met anderen, wat leidt tot sterkere en meer authentieke relaties.

Door bewust te letten op non-verbale signalen zoals lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en stiltes, kunnen we beter begrijpen wat iemand echt communiceert. Tegelijkertijd kunnen we onze eigen non-verbale signalen gebruiken om duidelijker en opener te communiceren. Dit verhoogt niet alleen onze eigen effectiviteit in communicatie, maar helpt ook om een meer begripvolle en empathische omgeving te creëren.