Op ons meest kwetsbare moment – ons sterfbed – hopen we op vrede, comfort, en waardigheid. De realiteit voor veel cliënten is echter verre van vredig. Ze bevinden zich vaak in een onverwachte strijd met hun zorgverzekeraar over de dekking van essentiële medische zorg. Dit roept een belangrijke vraag op: wat is de rol van zorgverzekeraars in onze laatste levensfase, en hoe kunnen wij ervoor zorgen dat onze rechten als cliënten gerespecteerd worden?
Volgens de basisverzekering in Nederland heeft iedere verzekerde fundamenteel recht heeft op palliatieve zorg zonder beperkingen. Dit betekent dat wanneer iemand ernstig ziek is en in de laatste fase van zijn leven is, hij of zij recht heeft op zorg die niet alleen gericht is op genezing, maar ook op het verlichten van symptomen en het bieden van comfort. Het doel van palliatieve zorg is om de kwaliteit van leven te verbeteren voor zowel de cliënt als zijn naasten.

Het probleem van doelmatigheid versus menselijkheid
Zorgverzekeraars opereren vanuit het principe van ‘doelmatigheid’. Dit houdt in dat behandelingen en zorg die vergoed worden, kosteneffectief moeten zijn volgens bepaalde criteria. Echter, wanneer dit principe wordt toegepast in situaties van palliatieve zorg, waarbij de nadruk zou moeten liggen op levenskwaliteit, ontstaan er conflicten. Cliënten en hun families worden geconfronteerd met het harde feit dat niet alle benodigde zorg wordt gedekt.

Persoonlijke verhalen en juridische gevechten
Er zijn talloze voorbeelden van cliënten die, in hun laatste levensdagen, gevangen raken in een web van bureaucratische regels. Denk aan een oude vrouw die palliatieve thuiszorg nodig heeft, maar te horen krijgt dat haar zorgverzekering dit niet dekt vanwege een technische clausule in haar polis. Of een man wiens experimentele behandeling, die zijn leven comfortabeler kan maken, niet wordt vergoed omdat het niet ‘standaard’ is.
Deze situaties leiden vaak tot juridische gevechten waarbij families kostbare tijd en middelen moeten inzetten om de zorg te krijgen die hun geliefden nodig hebben. Het is een tragisch scenario dat vraagt om een heroverweging van hoe zorgverzekeringen zijn gestructureerd en gereguleerd.

De rol van de overheid en wetgeving
Wat kan er gedaan worden? Allereerst is er een dringende behoefte aan strengere wetgeving die zorgverzekeraars verplicht om transparant te zijn over wat wel en niet gedekt wordt in hun polissen, vooral in de context van ernstige ziekte en palliatieve zorg. Daarnaast zou er een onafhankelijk orgaan moeten komen dat snel en effectief kan bemiddelen in geschillen tussen cliënten en zorgverzekeraars.

Naar een toekomst waarin de cliënt centraal staat
Het is tijd voor een gezondheidszorgsysteem waarbij de cliënt, en niet de kosten, centraal staat. Een systeem dat erkent dat de laatste momenten van een mens evenveel zorg en respect verdienen als de eerste. Een beleid dat transparantie, menselijkheid en cliënten rechten vooropstelt, zou een fundamenteel onderdeel moeten zijn van elke zorgverzekering.

De conclusie. Terwijl zorgverzekeraars worstelen met de balans tussen doelmatigheid en de levering van essentiële zorg, mogen wij als samenleving niet accepteren dat mensen op hun meest kwetsbare momenten in de steek worden gelaten. Het is essentieel dat we actie ondernemen om te verzekeren dat elk individu toegang heeft tot de zorg die zij verdienen, tot het allerlaatste moment.
Blog op persoonlijke titel.